Momenteel zit ik halverwege de 40 dagen challenge, waarbij ik veertig dagen lang geen geraffineerde suikers tot mij neem. Wanneer ik spreek over geen suiker, krijg ik meestal te horen dat vrijwel overal suiker in zit. Dit klopt, daarom spreek ik van geraffineerde suikers. Suiker is namelijk in talrijke vormen in ons eten aanwezig. En dat is maar goed ook, want de mens kan niet zonder suiker. Wij hebben suiker hard nodig om in leven te blijven en goed te kunnen functioneren. Het is de brandstof voor onze hersenen en het zenuwstelsel. Het is alleen belangrijk te weten welke suiker goed voor ons is en welke ons juist ziek maakt….
Gezonde natuurlijke suikers komen in bijna alle voedingsmiddelen voor, behalve vlees, vis, kaas en olie. In melkproducten is suiker aanwezig in de vorm van lactose. Gezonde vormen van zoet zijn vruchten, gedroogd fruit (zonder toegevoegde suikers), vers geperst sap (zonder toegevoegde suikers), honing, bepaalde siropen (zoals ahornsiroop, agavesiroop, diksap). Wanneer een voedingsmiddel, zoals bijvoorbeeld een stuk fruit, onbewerkt is (een stuk fruit in zijn geheel), leveren de fruitsuikers zeer kostbare energie. Maar wanneer we suiker gaan isoleren en gebruiken in producten, kan het grote problemen opleveren. Denk hierbij aan diabetes, kanker, obesitas, ontkalking, tandbederf en geestelijke aandoeningen (nerveusheid, alzheimer, depressies). Suiker kan op verschillende manieren bewerkt worden. Zo kan het worden geïsoleerd, waarbij een stof uit een voedingsmiddel wordt afgezonderd. Gevolgen daarvan zijn dat het voedingsmiddel niet meer compleet is en de werking ervan verandert. Het is niet meer herkenbaar in ons lichaam als geheel en het bevat bijvoorbeeld geen vitaminen en mineralen.
Een andere bewerking is het raffineren. Raffineren gaat nog een stapje verder. Wist je bijvoorbeeld dat suiker van origine niet wit is van kleur? Dit wordt veroorzaakt door de geïsoleerde suikers verder te ‘zuiveren’, zodat het de bruine kleur verliest. Dit wil echter niet zeggen dat ongeraffineerde suiker wel gezond is. Ongeraffineerde suiker is geïsoleerde suiker die wel nog bruin van kleur is.
Tenslotte bestaat nog het modificeren van suiker. Dit betekent het veranderen van de eigenschappen van een voedingsmiddel met een nieuwe samenstelling. Dit is zo’n beetje de overtreffende trap van het bewerken. Voorbeeld is de gemodificeerde fructose. Fructose kan suiker uit vruchten zijn, maar als het gemodificeerd is, dan is het industrieel bewerkt. Denk bijvoorbeeld aan glucosesiroop.
Helaas zit de bewerkte suiker bijna over al in. Niet alleen in zoetigheid, zoals koekjes en snoepjes, maar ook in pakjes (denk bijvoorbeeld aan knorr), boterhamvlees en brood. Daarom is het belangrijk om zeker de etiketten te lezen wanneer je iets koopt!
Kijk ook goed uit met zoetstoffen. De meeste zoetstoffen doen het zelfde in ons bloed als gewone suiker. Ze zorgen ervoor dat je bloedsuikerspiegel snel omhoog schiet, waardoor er insuline aangemaakt moet worden, waarna je in een dip terecht komt. Dit proces is voeding voor het aanwakkeren van diabetes. Daarnaast kan het neveneffecten hebben, zoals belasting van de schildklier, verhoogde kans op kanker, aantasting van het zenuwstelsel en emotionele aandoeningen. Vooral aspartaam is een bekende zoetstof met een omstreden naam. Veel mensen ervaren direct klachten als ze een product met aspartaam tot zich hebben genomen. Zij kunnen bijvoorbeeld hoofdpijn krijgen, duizelig of misselijk worden, moe of juist hyper.
Gelukkig zijn er ook gezonde alternatieven. Dus als je van bakken houdt, niet getreurd! Honing, stevia, kokosbloesemsuiker en palmsuiker zijn goede suikervervangers. Stevia heeft zelfs geen invloed op de bloedsuikerspiegel. Dit is natuurlijk geen vrijbrief om je vol te eten aan gebak met goede suikervervangers. Ook voor gezond gebak geldt de regel, geniet, maar eet met mate.