Iedereen voelt zich weleens minder goed in zijn vel. We zeggen dan soms dat we ons ‘depri’ voelen, maar er is een duidelijk verschil tussen je somber voelen of echt depressief zijn. Wanneer we ons somber voelen, voelen we ons meestal futloos, vermoeid, denken we niet meer helder en krijgen we de dingen niet goed voor elkaar. Vaak is dit een direct gevolg van bijvoorbeeld een ruzie, druk op je werk of zorgen over financiën. Deze reactie is een gevolg van directe stress, maar duurt enkele uren tot hooguit enkele dagen. Het gevoel gaat in ieder geval vanzelf weer over en zal het dagelijks functioneren niet belemmeren.
Een depressie wordt veroorzaakt door dezelfde reactie in onze hersenen op stress, maar dan stress die te lang blijft aanhouden. Onze hersenen zijn
van oudsher niet bestand tegen lang aanhoudende stress. Vroeger kregen de mensen te maken met korte, maar gevaarlijke situaties. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de reactie wanneer een leeuw grommend op je af zou komen. Je hersenen geven dan direct een signaal af aan je lichaam dat je ertoe zet te bewegen of juist stil te blijven staan. Als het gevaar geweken is, houden onze hersenen op het signaal af te geven en is de stressreactie voorbij. Je lichaam en geest komen weer tot rust. Een deadline op je werk kan echter hetzelfde effect in je hersenen veroorzaken. Alleen zal deze reactie langer aanhouden aangezien het probleem niet meteen opgelost kan worden. Deze aanhoudende stress kan je je lichaam en geest uitputten, want je hersenen blijven een stressreactie aanwakkeren. Wanneer deze reactie te lang aanhoudt en je krijgt daarbij nog te maken met extra stress, zoals een scheiding of plotseling ontslag, kan dit de druppel zijn en daarmee een aanleiding zijn om in een depressie terecht te komen. Het is raadzaam om dan professionele hulp in te schakelen, voordat je dagelijkse leven en de mensen om je heen eronder gaan lijden.
Wat je zelf kunt doen als je je somber voelt en zelfs als je het idee hebt dat je depressief bent of raakt, is je voeding aanpassen. Voeding heeft grote invloed op onze gezondheid, zowel lichamelijk als geestelijk. Er is onderzoek gedaan naar het effect van voeding op onze gemoedstoestand. Zo is gebleken dat we door sommige voedingsmiddelen ons vrolijker kunnen voelen, maar dat er ook voeding is die ons juist neerslachtig kan maken.
Suiker
Depressieve mensen geven vaak de voorkeur aan suikerrijke producten, want suiker is voedsel voor onze hersenen. Hou hierbij wel rekening met het verschil tussen natuurlijke suikers en suikers vanuit de voedingsindustrie. De suikers vanuit de voedingsindustrie (geïsoleerde suiker, geraffineerde suiker en gemodificeerde suiker) brengen veel nadelen met zich mee (zie blog wat is er met onze suiker gebeurd?). Zowel lichamelijke als emotionele aandoeningen, zoals nerveusheid en alzheimer kunnen een gevolg zijn van een teveel aan bewerkte, industriële suikers.
Terwijl de industriële suikers voor kortstondige geluksmomenten zorgen en daarmee je bloedsuikerspiegel verwarren waardoor je je nog vermoeider voelt dan van tevoren, zorgen (onbewerkte) natuurlijke suikers juist voor een betere gemoedstoestand en verwarren ze de bloedsuikerspiegel niet. Het geluksgevoel dat je ervaart door het eten van suikers hangt samen met het stofje serotonine die in onze hersenen wordt aangemaakt. Serotonine heeft een kalmerende werking, zorgt voor ontspanning waardoor we beter slapen en geeft een veilig en zeker gevoel. Het neemt de stress en de angst weg en bestrijdt neerslachtigheid doordat het voor positieve gevoelens zorgt.
De suikers die je dus wel wilt eten tijdens neerslachtige periodes komen uit onbewerkte voedingsmiddelen, zoals fruit en vruchten.
Vitaminen en mineralen
Een tekort aan vitaminen en mineralen zorgt voor een verminderde weerstand, wat weer tot gevolg heeft dat we ons moe en lusteloos kunnen voelen en uiteindelijk zelfs depressief. Enkele vitaminen spelen een rol bij de aanmaak van serotonine. Zo kan vitamine D helpen bij een winterdip en blijkt vitamine, B1, B6, en B9 een positief effect te hebben op onze gemoedstoestand.
- Vitamine D wordt normaal aangemaakt door zonlicht, vandaar dat er een tekort kan optreden tijdens de winterperiode. Het werkt ontstekingsremmend en beïnvloedt daarmee de serotoninefunctie in onze hersenen. Ontstekingen belemmeren namelijk de serotoninefunctie. Te vinden in onder melk, yoghurt, kaas, boter, eieren en paddenstoelen.
- Vitamine B1 is nodig voor de energieproductie bij cellen, de suikerstofwisseling en de overdracht bij zenuwimpulsen. Vooral dit laatste is van belang om een depressie tegen te gaan. Te vinden in onder andere fruit en groenten, pasta, bonen, ei, zonnebloem- en pijnboompitten, cashewnoten en melk en melkproducten.
- Vitamine B6 zorgt voor een goed functionerend afweersysteem. Daarnaast speelt deze vitamine een rol bij de stofwisselingsreacties van aminozuren en de synthese van neurotransmitters, zoals de voor depressie belangrijke stof serotonine. Te vinden in onder andere hazel-, wal- en cashewnoten, avocado, banaan, spruitjes, prei, bloemkool en boerenkool.
- Vitamine B9, ook wel foliumzuur genoemd, speelt ook een rol bij de aanmaak van serotonine. Te vinden in onder andere paddenstoelen, avocado, banaan, amandelen, sesamzaad, groene bladgroenten, eieren en tarwekiemen.
Daarnaast spelen mineralen een rol bij onze gemoedstoestand. Een tekort kan voor psychische klachten zorgen. Zo kan een tekort aan magnesium leiden tot slapeloosheid, een tekort aan kalium en selenium tot vermoeidheid, een tekort aan koper tot lusteloosheid en een tekort aan chroom tot stressgevoeligheid. Een ernstig tekort aan zink kan zelfs leiden tot een depressieve stoornis. Gelukkig komt een tekort aan zink slechts zelden voor. We krijgen dit normaliter voldoende binnen via onze voeding. Belangrijke bronnen van zink zijn onder andere cashewnoten, amandelen, walnoten, hazelnoten, knoflook en het komt veel in alle groenten en fruit voor.
Let op! Bij (ernstige) tekorten is het vaak moeilijk dit enkel aan te vullen vanuit de voeding, maar ga niet lukraak experimenteren met supplementen. Een teveel aan bepaalde vitaminen of mineralen kan ook voor klachten zorgen, dus zorg dat je juist geïnformeerd bent.
Vet
Vetten zijn onmisbaar voor het functioneren van onze hersenen. De meeste vetten kan ons lichaam zelf maken, maar twee essentiële vetten moeten we uit onze voeding halen. Dit zijn de omega-3 en omega-6 vetten. De verhouding omega-3 en omega-6 moet in balans zijn voor een optimaal functioneren van onze hersenen en ons lichaam. Van oudsher is deze verhouding 1:1, echter deze balans is in de loop der jaren door de veranderingen in ons dieet dramatisch verschoven. We krijgen nu te veel omega-6 binnen. Ideaal zou zijn als we de balans onder de 3:1 kunnen houden.
De gevolgen van deze disbalans hebben te maken met twee stofjes in onze hersenen die we nodig hebben om depressie tegen te voorkomen. Dit zijn serotonine en dopamine. Dopamine is verantwoordelijk voor het beloningssysteem in onze hersenen. Het zorgt voor een heerlijk gevoel van blijdschap en genot. De industriële suiker zorgt er als het ware voor dat een flinke ‘shot’ dopamine tegelijk vrijkomt, waardoor het een verslavende werking heeft (zie blog suikerverslaving). Dopamine komt vrij na lichamelijke inspanning, een van de belangrijke redenen om te blijven sporten/bewegen, en na het eten van bepaalde voeding, zoals (natuurlijke) suiker en omega-3 vetten.
Een tekort aan omega-3 kan leiden tot het verlies van de serotoninefunctie en dopaminefunctie. Het gaat zelfs zover dat omega-3 als een natuurlijk antidepressivum wordt gezien.
Omega-3 vetzuren zijn te vinden in onder andere vette vis (makreel, zalm, haring), donkergroene bladgroenten, koolzaad, tarwekiemen, walnoten, pompoenpitten, hennepzaden, soja en lijnzaad.
Als je omega-3 in de vorm van een visoliesupplement neemt, zorg er dan voor dat je er een kiest waarvan je weet dat de werking goed is. Uiteraard is het ook belangrijk om na te gaan hoeveel je ervan moet nemen. Een supplement dat ik je kan aanraden is Arctic Sea van Forever Living Products. Deze is via mij verkrijgbaar mij.
Cleaning
Onder de noemer ‘genezen is ontgiften’, waar de natuurgeneeskunde op gebaseerd is, kan je ook je lichaam gaan reinigen door een kuur te volgen. Let echter op! Wanneer je al uitgeput bent, is het geen goed idee om je lichaam op een strenge kuur te zetten. Wacht dan totdat je op krachten bent gekomen en zowel geestelijk als lichamelijk sterk genoeg bent om het laatste restje via een cleaning uit je lichaam te werken. (Reinigingskuur)