Stress

Vaak krijg ik de vraag waar een holistische benadering voor staat. Simpelweg betekent dit de samenwerking tussen lichaam en geest. Dit wil zeggen dat lichaam en geest zo sterk met elkaar in verbinding staan, dat hoe we ons geestelijk voelen zich lichamelijk kan uiten en vice versa. Denk bijvoorbeeld aan een gebroken hart. Hoewel je hart feitelijk nog geheel intact is, voelt het alsof er een scheur doorheen loopt. Dit uit zich ook in andere lichamelijke klachten. Je voelt je belabberd, hebt geen energie, pijn op je borst etc…. Terwijl als je verliefd bent, je je juist energiek voelt en de hele wereld aan denkt te kunnen, zonder dat je daar extra voor getraind hebt of anders voor bent gaan leven. Van de een op de andere dag kunnen zowel je geestelijke als lichamelijke gesteldheid omslaan als je iets heftigs meemaakt.

Andersom kan het zijn dat je lichamelijke klachten krijgt, die een effect hebben op je geestelijke gezondheid. Bijvoorbeeld de fanatieke sporter die niet meer kan bewegen. Hij heeft grote kans in een depressie te vallen. Of als je te horen krijgt dat je niet meer lang te leven hebt…. Haal je dan juist alles uit de kast en word je ‘manisch’ of is dit uitzicht zo benauwend dat je juist depressief wordt? Of misschien wel een combinatie van beiden….

De wisselwerking tussen lichaam en geest is in ieder geval niet te ontkennen. Daarom vind ik het in mijn praktijk belangrijk om mijn cliënt als geheel te zien. Ik kijk alleen naar de lichamelijke klachten, maar ook naar welke persoonlijkheid daarachter hangt. Hier kan meestal al een verband gelegd worden. Daarnaast is het vaak zo dat achter deze lichamelijke symptomen, emotionele oorzaken hangen (die ook weer kunnen samenhangen met de persoonlijkheid).

Dit verklaard ook waarom stress zo’n grote impact op ons lichaam heeft. Stress is eigenlijk een beschermingsreactie van ons lichaam bij gevaarlijke situaties.  Dit gebeurt in 4 fasen:

1. Reactie: Wanneer we een gevaarlijke situatie opmerken, komt er adrenaline vrij. Dit biedt ons de kracht en mogelijkheid om intuïtief een beslissing te nemen: vluchten of vechten.
2. Verdediging: In deze fase wordt de beslissing uitgevoerd die instinctief genomen is in fase 1.
3. Uitputting: De adrenaline heeft ons het vermogen gegeven om ontzettend veel kracht en energie te verbruiken. Uiteraard is dit niet erg lang vol te houden en kom je in de uitputting terecht.
4. Herstel: Het gevaar is geweken en het lichaam krijgt de kans zich te herstellen.

Normaal gesproken herstelt je lichaam wanneer de stress situatie weer voorbij is. Ons lichaam wordt terug normaal. Helaas is het zo dat er in onze drukke samenleving steeds vaker sprake is van chronische stress. Dit komt omdat er op veel mensen een grote druk ligt op het werk en/of thuis. Er wordt veel van mensen gevraagd. We moeten op allerlei vlakken scoren, overal de ballen hoog houden én ook nog een leuk sociaal leven op gang proberen te houden. We blijven hangen in de uitputtingsfase omdat ons stressmoment maar niet voorbij lijkt te gaan. Het lichaam komt dus niet in fase 4 terecht, waardoor het niet kan herstellen.  Gevolgen hiervan kunnen ver gaan, zowel lichamelijk als geestelijk. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• Nervositeit, sneller geëmotioneerd en psychische spanningen.
• Overgewicht (het lichaam gaat ‘vasthouden’ waardoor het erg moeilijk is om af te vallen).
• Spanningen in het lichaam. (Uit zich vaak op je zwakke plek, denk hierbij aan spieren en gewrichten zoals nek en rug met als gevolg hoofdpijn).
• Moeilijke spijsvertering.
• Hoge bloeddruk.

Het is dus erg belangrijk om ook voor je geestelijke gezondheid te zorgen.

Voeding

Over de combinatie voeding en stress kan ik nog een heel blog schrijven. Misschien een idee voor de toekomst, maar voor nu zal ik enkele belangrijke punten benoemen.
Omdat een stresssituatie zoveel energie kost, worden onze suikervoorraden aangesproken waardoor een sterke behoefte aan zoet ontstaat. Wanneer je in de uitputtingsfase blijft hangen, kan het zijn dat het honger- en dorst centrum ontregelt raakt. Je krijgt dan een soort schijnbehoefte aan (verkeerde) voeding en drank. Bij stress grijpen we snel naar voedingsproducten (fastfood, snoep), wat de klachten juist verergeren. We zoeken naar een snelle oplossing, wat het herstel proces juist vertraagd.

Zorg dat je in plaats hiervan voor de juiste voedingsmiddelen kiest. Kies voor vers fruit om je sterke behoefte voor suiker te bevredigen. Hierdoor krijgt je tenminste de juiste vitaminen en mineralen binnen. Veel rauwkost geeft veel energie. Doe de moeite om een verse salade te maken en maak zelf de dressing, zodat je zeker weet dat hier geen verborgen suikers in zitten. Kies voor voeding dat je lichaam echt voedt in plaats van voor voeding die vitaminen en mineralen uit je lichaam onttrekken. Stress verbruikt al zoveel vitaminen en mineralen, waardoor er snel tekorten kunnen ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan magnesium. Het is dan ook niet verkeerd om in deze periodes supplementen bij te slikken. Omega 3 in de vorm van visolie, met EPA en DHA, hebben ook een gunstige invloed op onze geestelijke gesteldheid en kunnen bij stress een goede aanvulling zijn.

Forever Arctis Sea supplement

Beweging

Beweging in het algemeen is natuurlijk belangrijk, maar zeker in tijden van stress of depressie. Bij beweging komen er namelijk endorfines vrij, die zorgen dat je je goed voelt. Endorfines zorgen samen met andere ‘gelukshormonen’, zoals serotine en dopamine, dat je een gevoel van euforie krijgt. Je gaat je lekkerder in je vel voelen.
Belangrijk is om hierin niet door te slaan. Deze stofjes komen namelijk niet vrij als je telkens te ver over je grenzen gaat. Als je sport voor psychische redenen, is het beter om een workout te kiezen die je goed vol kunt houden. Het mag best uitdagend zijn, maar je moet je niet totaal uitgeput voelen daarna. Kortom, zoek je grenzen op, maar ga er niet overheen.

Om terug te komen op de holistische benadering, dit kan ook in bewegingsvormen gecombineerd worden. Pilates en yoga zijn twee bewegingsvormen die uitermate geschikt zijn om lichaam en geest samen te laten werken, omdat de bewegingen heel bewust worden uitgevoerd. Dit is een goede training om meer in contact te komen met jezelf en aan je lichamelijke conditie te werken.

Bewustwording

Op de foto zien we helaas een realistisch beeld. Op kantoor met teveel werk. De tijdsdruk van de klok, de koffie om ons wakker te houden, de sigaret om onze zenuwen in bedwang te houden en geen lichaamsbeweging. Allemaal  dingen die de stres in stand houden of verergeren.
Zorg voor tijd voor jezelf, voor de juiste voeding en de juiste beweging.  Ga bewust met je lichaam en geest om en probeer te luisteren naar de signalen van je lichaam. Genoeg is genoeg! Durf voor jezelf te kiezen en geef op tijd aan dat het teveel wordt, in plaats van je lichaam vol te stoppen met cafeïne en nicotine. Kies voor het leven dat je wilt leven.